Tượng - màu nước - 1956.

Sen trắng

Bên tượng chọi trâu Đồ Sơn Hải Phòng - 2017

Nghề nhàn hạ

Quan lớn đã lớn tuổi mà mãi chưa có con nối dõi. Vợ chồng lo lắng rủ nhau đi khắp các đền đài, am phủ để cầu khấn.

Bỗng đùng một cái phu nhân có thai. Và rồi đùng một cái quan lớn có thằng cu nối dõi.

Trong họ, ngoài làng ai ai cũng mừng vui khôn xiết, chứ không “phỉ thui cái mồm”, chẳng may quan lớn về với ông bà, ông vải thì bấy giờ lấy ai để nối dõi tông đường, lấy ai để ngồi vào cái ghế mà quan lớn đã dành cả đời để kì khu kiến tạo.

Cậu nhà là con trời, con phật hạ phàm(1) nên mặt mũi bụ bẫm, trắng trẻo, nhưng khổ nỗi nó lại cứ ngây ngây, tườn tưỡn như được đẽo bằng gỗ. Tìm kỹ cũng chẳng có nét nào giống nét mặt của quan ông, nhất là những nét gian manh, láu lỉnh.

Trong bụng quan cũng có ngờ ngợ, cũng có nghi ngờ vơ vẩn chút xíu, nhưng vốn là kẻ chuyên làm ra những điều khuất tất, nên quan nghĩ cũng rất thoáng. 

-…“Ừ, cứ cho nó là con thằng khác đi, thì đã sao? Cá ai lọt vào ao ta, thì cũng là cá của ta, ta cũng “xài” tuốt tuột”!!!   

Mãi tới năm, sáu tuổi cậu quí tử cũng vẫn ị ra như cục thịt, đặt đâu ngồi đấy, vẫn ỉa đùn, đái dầm tự nhiên như trời sinh ra vốn đã là như vậy.  

Ở đời khi đã giàu, tất phú quí sinh lễ nghĩa(2), nên khi quan bà được người ta mách là phải mời thày cao tay về bấm quẻ xem số rồi cúng bái để yên lòng.

Lên mãi Cao Bằng, Bắc Cạn mới rước được một ông thày mù, hoạnh họe, bày đặt đủ thứ. Cúng bái năm, sáu ngày, mù mịt khói hương, cỗ bàn, hoa quả la liệt, chẳng còn thiếu thứ gì. Cuối cùng mới gieo quẻ phán rằng:

- Cậu nhà được hưởng thiên phúc, lại có quý nhân phù trợ, lộc chảy đầy nhà, ăn không hết, tiêu không xuể, cả đời chẳng phải lo gì cả, chẳng phải đụng tay, đụng chân làm một việc gì.

***

Nhưng rồi vật đổi sao rời, biến cố xảy ra khắp nơi. Giống như qua một cơn sóng thần, mọi người, mọi nhà đều mất sạch những thứ của họ và cả những thứ họ đã cướp của người khác về làm của họ.

Lúc bấy giờ toàn xã hội lo miếng ăn đã là vất vả lắm rồi.

Một hôm quan lớn tình cờ gặp lại ông thày bói, có trách ông này:

- Lúc  trước ông đoán là con trai tôi có quý nhân phù trợ, không phải lo đến miếng ăn. Thế mà bây giờ đến đi nhặt lá đầu chợ cũng không xong, cả nhà tôi đang đói rã họng ra đây này!

- Tôi xem bói từ xưa có bao giờ sai đâu!? 

Cãi nhau chán cũng chẳng “ăn thịt” được nhau, bởi quan lớn bây giờ cũng nào có hơn gì thằng đánh giậm. To tiếng có khi “thằng thày bói đểu” sẵn có cái gậy lại quạng cho một phát vỡ đầu thì lỗ vốn!  

Lúc sau đã bình tĩnh lại, quan lớn thì thào hỏi lão thày bói:

- Thế ông thử bấm xem con trai tôi có xin được việc làm ở đâu bây giờ không?

- Cậu nhà cao lớn, đẹp đẽ, mặt mũi sáng sủa, nhưng không học hành gì, từ bé chỉ chờ người ta đút cái ăn vào miệng để nhai rồi để nuốt, nên khó có nghề nào phù hợp.

Tôi mách ông thử ra Bưu điện Trung tâm, hỏi ông Bá, người quen cũ của tôi xem. Nếu không nhầm thì hình như có một chân còn khuyết, lương đủ ăn.

- Thế có cần trình độ gì không, chứ từ bé con tôi được chiều chuộng nên không học gì, không biết gì. Đến giờ vẫn cứ ngơ ngơ đứng đâu rỏ rãi ra còn không biết chùi!

- Càng tốt, càng tốt!

- Thật thế ư? Nhưng việc cụ thể là gi, mà đứng nhỏ rãi ra lại càng tốt???

- Chỉ việc ăn mặc đẹp, com-lê cà-vạt chỉnh tề, đứng ở quầy bán tem.

- Bán tem à? Nó có biết gì đâu mà bán tem?

- Ai bảo nó bán tem?

- Đứng ở quầy bán tem mà không bán tem thì làm gì?

- Để những người muốn gửi thư đi đâu thì khi mua tem người ta quệt tem vào miệng cậu cả mà dán lên thư cho nó dính!!!   

Hà Nội, 2019.

(1) Hạ phàm: Xuống trần

(2) Phú quý sinh lễ nghĩa: Giàu sang thì sinh ra lễ nghĩa, vẽ vời trên mức cần thiết.